PAKE DRAGSTRA

PAKE DRAGSTRA



De vader van mijn moeder wordt maar steeds ouder en blijft een uiterst vitale man.
Hij houdt van het grote gebaar en heeft poeha.
Bovendien is hij een onverbeterlijke optimist die nooit beren op zijn weg ziet.
Hij kikt op aandacht en kent alle technieken om die te krijgen.
De meeste van zijn kinderen (en ook hijzelf) zijn kinderrijk en geëmigreerd naar Canada en alleen zijn zoon Teun is bemiddeld, omdat hij vertrekt met het geld dat het verkopen van zijn boerderijtje in Nederland heeft opgebracht.
Hij brengt het daar over de plas ook het verst, misschien ook wel omdat hij de slimste is.
Vanuit Friesland is hij met het oog op de werkgelegenheid eerder al verkast met sommige kinderen naar Breezand in Noord- Holland, zodat de kinderen De Haan hem ook wel Pake Holland noemen, zoals de andere opa Pake Drylts wordt genoemd.

















Familie DRAGSTRA



Opa HOLLAND (Dragstra) in Zuid- Holland
JAN DRAGSTRA en zij twee zussens

De anderen geven later als ze Nederland weer bezoeken ruiterlijk toe dat ze er niet op vooruitgegaan zijn en als het daarom gaat net zo goed hadden kunnen  blijven.
Pake Dragstra laat het er niet bij zitten dat hij zijn kinderen niet meer zal zien.
Hij houdt van reizen en heeft er al een gewoonte van gemaakt zijn hier achtergebleven familie te bezoeken. Dat zijn soms lange logeerpartijen waarbij hij zich een vip- behandeling laat welgevallen.
Pas als men hem duidelijk laat merken dat hij maar eens moet verkassen, zoekt hij het volgende adres op. Hij heeft dan op het vorige adres voldoende meegemaakt er om uitgebreid over te praten.

Op 80- jarige leeftijd laat hij zich inschepen naar Canada om zijn kinderen daar te bezoeken en te wedervaren hoe het hen gaat. 
Hij is het logeren gewend en gaat er vanuit dat men hem met open armen zal ontvangen. Het had niet veel gescheeld of hij had ons gezin in zijn reisroute kunnen opnemen. Uiteraard was mijn vader betrokken geweest bij de emigratiebesprekingen binnen de familie. 
Omdat hij het meest had gestudeerd, werd hem  advies gevraagd. 
Behalve de opleiding voor schoolmeester had hij ook nog een praktijkdiploma boekhouden behaald, wat hem tot een intellectueel maakte binnen de familie.

Folkert Jans de Haan, Thijs Folkerts de Haan, Jan Folkerts de Haan,  Fopkje de Haan- Pool en Linze Folkerts de Haan
Dat hij uiteindelijk niet meeging, had ongetwijfeld te maken met het feit dat hij ook daar met een groot gezin moest leven van een bescheiden gage als schoolmeester of boekhouder. 
Aanleg voor techniek, metselen, timmeren e.d. had hij in het geheel niet en in die richting viel er, was de inschatting nog wel een behoorlijke boterham te verdienen.

Pake Dragstra gaat dus over de plas. 
Ongetwijfeld zal hij vele passagiers lastig vallen met verhalen over zijn kinderen in Canada die hij gaat bezoeken en die zo ondernemend zijn geweest in een ver land opnieuw te beginnen. 
Hij zal als alleenstaande reiziger ongetwijfeld voldoende aandacht krijgen. 
Hij is ook de eerste man in het dorp Oldeboorn waar hij toentertijd woonde aan wie mijn vader de weg vroeg naar Jan Dragstra, terwijl hij heel karakteristiek met zijn knieën in de grond lag te werken. 
Mijn vader was op vrijersvoeten en had zijn verkozen bruid beloofd om haar hand te gaan vragen.

Dat gesprek had ik wel eens willen volgen. 
Mijn vader had een prachtige bos fijn krullend haar dat weelderig alle kanten opgroeide waardoor hij leek op een uit de Camera Obscura weggelopen, wat dandy-achtige, figuur. 
Hij was fors en voor die tijd lang met iets boven de 1 meter, tachtig. 
Pake Dragstra was een klein mannetje met een door een permanent leven in de buitenlucht perkamenten kop met korte beentjes en een brutale uitstraling. 
Ongetwijfeld heeft hij gezocht  naar een mogelijkheid deze als intellectueel vermomde knaap flink in de zeik te zetten, want pesten was de Dragsta’s op het lijf geschreven.

Zoon Henk, later eigenaar van een kippenboerderij op de Veluwe slachtte eens in het nabijzijn van ons kinderen De Haan een kip door deze te onthoofden. 
Vervolgens liet hij de kip lopen. 
We zagen voor het eerst een kip zonder kop lopen en hoorden hoe oom Henk zo lachte. 
De Dragstra’s genoten van een practical joke, maar het moest wel humor zijn.

pake JAN DRAGSTRA

Het echte probleem wat pake Dragstra betreft, ontstaat als hij terugkeert en de familie bij langs gaat om te vertellen van zijn reis naar Canada. Omdat hij de smaak van het reizen te pakken heeft, gaat hij nu eerst echt op rondreis en plakt de ene dag na de andere er aan vast. 
Zelfs bij ons thuis presteert hij het, terwijl het al zo vol is, een paar maanden te blijven pakken. Tot mijn moeder de reislust in hem, weer weet te wekken of hem voldoende chagrijnig weet te maken, zodat hij zelf gemotiveerd is om op te stappen. 
Zijn verhalen over Canada zijn breedsprakig en hij vertelt ze met weidse gebaren.

Als ik aan hem denk, vergelijk ik hem altijd met de Groninger “zwerver” Jan de Roos die de hele provincie afzwerft en op straat het publiek vermaakt met zijn niet aan te horen gezang. 
Jan de Roos is een begrip, vooral in de stad. 

foto van De oude doos.
Hij loopt daar rond met een wandelstok die hij heftig heen en weer beweegt om zijn eigen gezang te dirigeren met pathetische bewegingen. 
Het geluid dat hij maakt is niet om aan te horen. 
Ongetwijfeld heeft hij klassieke muziek in gedachten, maar noch de melodie, noch de woorden geven aanleiding er iets bekends in te herkennen. 
Wij kinderen vinden dat ie maar wat doet en begrijpen wel, dat hij ook wel eens gepest werd door jongetjes in een treiterige bui.
Hij kan zich dan vreselijk opwinden en komt dan aanvallend in je richting met opgeheven wandelstok. 
Het is een bijzondere aanblik hem boos te zien, want het schuim loopt hem van de mond.

De volwassenen van die tijd weten niet zeker of hij een zonderling is die op een bepaalde manier duidelijk gestoord is of dat hij niet wil werken en op deze manier zo slim de kost verdient, dat hij behoorlijk in de centen zit. 
De jongens pesten hem er dan mee dat hij miljonair was. 
Jan de Roos probeert zijn optreden luister bij te zetten door allerlei soorten medailles te dragen die potsierlijk op zijn oude jas moeten prijken. 
Op een gegeven moment kun je bij Calvé pindakaaspotten medailles krijgen die uiteraard bij Jan de Roos in een goede bui opgespeld worden. 
Men vindt dat lachwekkend, maar hij accepteert het en er is iets slims in zijn ogen, alsof hij wil zeggen: 
“Wie verneukt er nu wie?”

Die uitstraling heeft Pake Dragstra ook. 
Is hij qua intellect een middelmatig begaafd man die hard kan werken met vooral zijn handen of beschikt hij over een soort boerenslimheid waarmee hij meestal gemakkelijk zijn zin krijgt? 
Met mij heeft hij een bijzondere relatie. 
Dat is iets waar je later achter komt. 
Als hij de stad in gaat, mag ik altijd mee. 
Ik heb daar geen enkel probleem mee , want Pake Dragstra schuift altijd wat af en ik weet nog heel goed dat ik met de knuistjes vol smeltende chocoladepinda’s, pindarotsjes naast hem loop door de drukte van de Stad (Groningen). 
Hij neemt me steevast mee naar de veemarkt op de plek waar nu het cultureel centrum de Oosterpoort is. 
Om daar te komen ben je al alle Groninger markten gepasseerd waar vooral op dinsdag altijd genoeg te zien is. 
Rond de Grote Markt cirkelt in die tijd al het zware verkeer dat nu via rondwegen om de stad heen gaat. 
Het is er dus altijd vreselijk druk en het oversteken naar de Grote markt is een crime.

Ik herinner me dat me thuis wel eens later wordt gevraagd hoe we toch  als oude man en klein jongetje die oversteek maken. 
Ik antwoord dan trots: 
“Alle auto’s stoppen voor ons” en inderdaad de goede man is zo trots, zeg maar eigenwijs, dat hij pardoes de rijweg oploopt en auto’s hebben maar te stoppen voor hem uit eerbied. 
Hetgeen geschiedt. 
Ik ben trots op hem om zijn moed en zijn gevoel voor pathos intrigeert mij. 
Zelfs het feit dat hij sterk naar urine geurt, is voor mij geen probleem. 
Je stelt het vast. Kennelijk hoort dat bij hem en dat is het dan. 
Mijn moeder zal daar ongetwijfeld anders over gedacht hebben en hem meerdere malen flink de les hebben gelezen. 
Ze kon dan heel fel zijn. Maar mij deert het niet.



beppe DRAGSTRA-WESTERTERP

Als loge beschouwt hij zich als de oudste van het gezin en dat geeft hem het recht te bidden voor het eten. Omdat hij zo prachtig met elan en pathos God kan aanroepen, vind je dat niet erg en bereid je  je voor een lang, ‘never ending prayer’, waarbij de toon de zelfde merkwaardige ups en downs krijgt als bij het gezang van Jan de Roos.
 De prachtige gedragenheid van zijn stem, waarmee hij zonder twijfel een prekende dominee imiteert, imponeert ons kinderen. 
Om maar niet te spreken over zijn  eetlust. 
Hij eet als tachtigjarige ons de oren van het hoofd. 
Met zorg kijken we naar de slinkende voorraad aardappelen als hij zichzelf opschept. 
Ook mijn moeder kan er niet tegen schillen en besluit ten einde raad hem zelf op te scheppen, waarbij hij haar complimenteert met haar gastvrijheid. 
Hij kan zeer lastig zijn, een kind bij de andere kinderen en minimaal onberekenbaarder. Onder het eten vertelt hij met weidse gebaren en wederom pathetische stemverheffingen over zijn bezoek aan Canada. 
Wij geloven de helft niet van wat hij vertelt, vooral omdat er tegenstrijdigheden sluipen in zijn beweringen en hij zelf gaat geloven in de veranderingen. 
Hij is al vertellende bezig zijn belevenissen op te leuken en doet zelfs het vallen van het water van de watervallen van de Niagara na. 
Die hebben op hem het meest indruk gemaakt. 
Daar spreekt hij steeds weer over, vooral omdat iedereen wel eens foto’s of anderszins afbeeldingen ervan heeft gezien. 
Hij weet, dat we weten waarover hij het heeft en hij is de enige die het live heeft gezien.

Pake Dragstra is mijn  vriend. 
Ik benijd hem om de ruimhartigheid van zijn karakter en zijn acteren, dat ik later terugvind bij Co van Dijk. 
Mijn zus Janny kan het ook, maar dan moet ze op dreef zijn bij een feest en zich mee laten slepen door haar publiek. 
Zij lijkt dan het meest op hem ook in het feit dat ze moeilijk die sfeer kan loslaten. Hoeveel indruk de goede man op mij heeft gemaakt, blijkt wel uit het feit dat mijn eerste herinnering bestaat uit een beeld waar hij massief staat te zwaaien op de achterplecht van een vertrekkende boot naar Canada. 
De railing van de boot moet zwart hebben gestaan van zwaaiende mensen, maar ik zie alleen Pake Dragstra, die zwaait naar mij en ik zwaai terug. 
Ik moet toen een jaar of drie geweest zijn en het was mijn eerste verre reis met de trein helemaal naar Rotterdam.


Zilveren bruiloft van JAN DE HAAN en GRIETJE DRAGSTRA




Geen opmerkingen:

Een reactie posten